مقدمه و يادداشت نويسنده

«اى دو جهان از قلمت يك رقم             بى‏رقمت لوح دو عالم عدم

در كف من مشعل توفيق نه             ره  به نهان خانه تحقيق ده

شمع زبانم سخن  افروز  ساز           شام من از صبح سخن روز ساز»

*

«به نام خداوند جان و خرد          كزين برتر انديشه بر نگذرد

 

خداوند جان و خداى روان           خداوند بخشنده مهربان»

*

به نام آنكه «نخل زبان را رطب نوش داد» و «دُرّ سخن را صدف گوش داد»، به نام زيباترين واژه‏هاى كتاب آفرينش، پنهان‏ترين زواياى زيبايى و روشن‏ترين آينه‏هاى تجلّى.

ما چه بخواهيم و چه نخواهيم بايد بپذيريم كه روحمان با شعر، دوستى بسيار ديرين و پيوندى جاويدان و ناگسستنى دارد. سهم شعر در حراست و نگاهبانى زبان پرارج پارسى در ادب و عرفان اين سرزمين بسيار زياد و چشمگير بوده است. شعر، يار ديرين و دلبر شيرين مردم اين مرز و بوم است و طىّ قرون و اعصار با روح و جان ما درآميخته است.

آنگاه كه در گاهواره بوديم براى نخستين بار، لاى‏لاى آسمانى و گرم مادر، با شعر در گوش ما مترنّم شد، آن زمان كه به كودكستان پا گذاشتيم سرودهاى معصومانه و كودكانه ما درلباس شعر بود، آن روزگاران كه رو به دبستان نهاديم سرمشق گرامى آموزگار ما رنگ شعر داشت و پند او را به حالت شعر شنيديم، آن ايّام كه به دبيرستان روى آورديم سخنان پرمايه بزرگان علم و ادب را به صورت شعر به ما القا كردند.

هنگامى كه عشق مى‏ورزيم لطيف‏ترين سخنان عاشقانه را با شعر، در گوش دلربايان ماهرو و مهوشان سيه‏ چشم زمزمه مى‏كنيم.

بدان هنگام كه به جهان عرفان پاى مى‏نهيم، سخنان گرم و پرجذبه و پرشور عطّار و مولوى و سنايى را در كسوت شعر مى‏شنويم و حكايت و شكايتهاى نى پرخروش مولانا را با زبان گرم شعر استماع مى‏كنيم. با اين همه مگر مى‏توانيم حكومت مسلّط و مسلّم شعر را بر روح و جان مردم اين سرزمين ناديده بگيريم؟

كسى كه يك شعر بلند و شيوا و جانبخش نتواند روحش را به حركت درآورد، بدون شك در برابر تمام پديده‏هاى پر از لطف و لذّت‏بخش آفرينش هم به همان اندازه جامد و سرد و  بى‏روح است.

چنين كسى از مهتاب هم لذّت نمى‏برد. از امواج پر از لطف دريا هم نصيبى شايسته ندارد. از ريزش كف‏آلود و خروش سكرآور يك آبشار زيبا هم بهره برنمى‏گيرد. نگاه چنين موجودى به زيباييهاى طبيعت، نگاهى عميق‏تر از نظاره بهايم نيست!

يك قطعه شعر پر حال و لطيف، بهترين محك شناخت نفوس بهيمى و انسانى است. هر كس ساز وجودش با مضراب قطعه شعرى دلپسند به خروش آمد، بى‏شك روحش براى لذّت‏پذيرى از ساير مواهب طبيعى نيز آمادگى سرشار دارد.

عشق‏ورزى به شعر خوب و با ارزش و لذّت‏پذيرى از آن، مرا بر آن داشت تا براى پايان‏نامه كارشناسى ارشد موضوعى را انتخاب نمايم كه نقد و تحليل آثار شعرى يكى از شعراى زبان پارسى باشد.

روزها، ساعتها و دقيقه‏ها انديشه كردم تا نقد و تحليل چه ديوان شعرى را به پيشگاه لطيف طبعان و نازك‏انديشان پيشكش سازم. به دانشگاههاى متعدّدى در يزد و تهران رفتم و با اشخاص مختلفى اعم از استادان دانشگاه، محقّقان، نويسندگان و حتّى افراد معمولى بحث و مشورت نمودم تا چه موضوعى را براى رساله انتخاب نمايم؟ و چه موضوعهايى بيشتر براى جامعه انسانى و نوباوگان و دانشجويان رشته زبان و ادبيّات فارسى مفيد خواهد بود. بالاخره با راهنمايى آقاى حسين مسرّت موضوع رساله را شرح احوال زندگى وحشى بافقى و نقد و تحليل آثار وى قرار دادم. وحشى‏بافقى شاعرى خوش بيان، عاشق پيشه و سوخته دل داراى روحيّات و افكار عرفانى بوده است كه متأسّفانه امروزه كمتر از اشعار وى ياد مى‏كنند و به ارزش وجودى او به طور اتم و اكمل پى‏نبرده‏اند. همين امر باعث شد تا مشتاقانه ديوان كلانش را مطالعه كنم و اشعار سوزناكش را بررسى نموده او را به همگان خصوصا دانشجويان و پژوهندگان علم و فرهنگ و ادب بيشتر معرّفى نمايم.